Abbas Güçlü ile Genç Bakış'ta dün gece her yönüyle "Türkçe" tartışıldı. 734. Dil Bayramı'nda Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi'nden ekrana gelen Genç Bakış'ın konukları Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Şükrü Haluk Akalın, Yazar Feyza Hepçilingirler, Piyanist Tuluyhan Uğurlu ve Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Edebiyat Fakaültesi Dekanı Prof. Dr. Turan Karataş'tı...
İşte Genç Bakış'ın özeti;
Çok oturgaçlı götürgeç diye birşey yok, bunlar uydurma
Prof. Dr. Şükrü Haluk Akalın – TDK Başkanı
- Hollanda’da Türkçe öğrenmeye Türklerden çok Hollandalılar ilgi gösteriyor. Neden diye sorduk. Tarkan şarkılarını anlamak için dediler. Müzik Türkçenin yayılmasında önemli bir araç.
- Türkçe her müzikte çok güzel söz yazılabilecek bir dil. Ama biz nedense bu işin farkına varamıyoruz.
- Şu anda Türkçe evrensel bir dil haline geldi. Dünyada 37 ülkede; “ben yabancı dil olarak Türkçe biliyorum” diyen insan var.
- Karaman 1993’te işyerlerinde Türkçe isim kullanılması konusunda karar almıştı. Hatta bu diğer belediyelere de örnek olmuştu ama şimdi ne oldu da Karaman sokaklarında yabancı tabelalar yaygınlaştı?
- Şirketler kurulurken şirket isimleri zaten hep Türkçe. Ama mağazalarınızda, ürünlerinizde ne isim kullanacaksınız diye sorulmuyor? Bu yasal boşluğun düzeltilmesi gerek.
- Sanal ortamda ünlü sunucularımızın seslendirdiği sesli Türkçe sözlüğümüz var. Kelimelerin doğru söyleyişleri orada var.
- Birçok bilim dalında terim türeten çalışma gruplarımız var ve bunlar o bilim dalından insanlar. Yani diş hekimliği terimlerini diş hekimleri türetiyor.
- Söz-bul diye bir hizmetimiz var. Ücretsiz ğye olan herkese hergün o günle ilgili bir e-posta gönderiyoruz. Mesela o gün cemre düştü. Cemre nedir?, bir yazım kuralı, günün atasöz gibi şeyler gönderiyoruz.
- Çok tartışılan "çok oturgaçlı götürgeç" meselesi uydurma. Böyle birşey yok.
İngilizce, Fransızca yokken Türkçe vardı
Feyza Hepçilingirler – Yazar
- Biz kendimiz olmaya o kadar da razı değiliz. Olmadığımız birileri olmaya çalışıyoruz ve gülünç duruma düşüyoruz. Tabelalar, yabancı sözcük kullanmaya çalışanlar, çocuklarına yabancıya benzeyen isim koymaya çalışanlar, Eurovision hepsi buna örnek.
- Bir Alman’a, İngiliz’e siz hiç İngilize benzemiyorsunuz deseniz alınırlar. Bizde seviniyorlar.
- Şimdi genel olarak Türkiye’ye bakınca küçük Amerika görüyoruz.
- Türkiye edebiyat ve özellikle de edebiyatın şiir dalında çok zengindir. Yani kimse aslında şarkı sözü yazmak zorunda bile değil. Şiirlerimizi kullansalar yeter.
- Gençlerin şarkı sözlerindeki mantıksızlığı farketmeleri için şiir okumaları gerek.
- Öğrencilerim -da’yı, -de’yi nerede ayrı, nerede bitişik kullanacaklarını bilmiyorlar. Bu ilkokulda halledilmesi gereken bir konu. Üniversiteye kadar gelmemesi gerek.
- Türkçe yazıldığı gibi okunmaz, okunduğu gibi de yazılmaz.
- Seslerimizin hiçbiri q, x, w harflerinin kuıllanılmasını gerektirmiyor. Dolayısıyla alfabeye girmesine gerek yok.
- Karnını doyuramayan insanın aklına Türkçeyi korumak gelmez tabii ama derdini anlatmak karnını doyurmak için de Türkçeye ihtiyacı var.
- İngilizce çok zengin bir dil, Türkçe yoksul gibi bir inanç var. Türkçe yoksul değil. Dünyanın en eski dillerinden biri. Türkçe varken Fransızca, İngilizce gibi bayıla bayıla öğrendiğimiz dillerin hiçbiri yoktu. Ayrıca Türkçe dünyanın en sağlam dillerinden. Bu kadar hor kullanmışız hala dimdik ayakta.
- Devlet Bahçeli'nin "püskevit" deyişi yöresel bir söyleyiş. Yöresel söyleyişleri düzeltmeye gerek yok. Tabii o yörede kaldığı sürece. Bunlar dilin zenginliğidir.
Üniversiteyi bitirirken Türkçe yeterlilik sınavı şart
Prof. Dr. Turan Karataş - Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dekanı
- Gençler çok yavan çok sıradan sözlerden oluşturulmuş müzik dinliyorlar.
- Byu yıl 1. Uluslar arası Türkçe Konuşan Öğrenciler Kongesi düzenliyoruz. Dünyanın 27 ülkesinden öğrenciler geliyor ve Türkçe bildiriler sunacaklar. Yani Türkçe artık dünya dili olmaya başladı.
- Türkiye’de mutlaka Türkçe yeterlilik sınavını başlatmamız lazım. Türkçe yeterlilik sınavından geçemeyen üniversiteden mezun olamasın.
- Yabancı dil öğretiminin zorunlu olmaktan çıkarılması lazım. Zorla yabancı dil öğretilmez.
- Üniversite mezunlarının yüzde 38’i mezun olana kadar ders kitaplarından başka bir kitap okumuyor.
- İnternet gazetelerinin kaldırılması gerek. İnternetten okunan gazete ile makalenin tadına varılmıyor.
- Türkçenin sorunlarından birisi de çeviri kitapların seviyesizliği.
- Yabancı ismi olan dükkanlardan alışveriş yapmıyorum. Herkes bunu yaparsa yabancı tabelalar azalır.
- Evlerde kitaplıklarımız var mı? Her akşam dizi saatlerimiz var, çay saatlerimiz var. Okuma saatlerimiz var mı? Çocuklarımıza nasıl Türkçe öğreteceğiz?
Türkçeyi sevenler burdayız demeli
Tuluyhan Uğurlu – Piyanist
- Eurovision'da Türkçe sözler kullanılırsa şarkıdaki duygu anlaşılmaz diye düşünülerek İngilizce parçalar seçiliyor. Bu tamamen yanlış yönlendirmeden kaynaklanıyor. Aslında ben müziğin olduğu yerde sözün bittiğini savunan bir sanatçıyım.
- Türkçe konusunda bi endişem yok. Çünkü Türkçe devasa bir dil, aynı insan gibi yaşayan bir dil.
- Türkçeyi sevenler, savunanlar biz burdayız demeli. Türkçe zaten bir dünya dili, inanılmaz insan kitleleri Türkçe konuşuyor. Ama bizim Türkçenin farkına varmamız gerek. Biz yabancı gibi düşünüyoruz. Kendimiz olamadık, hep başkaları gibi olduk, başkaları gibi düşünmeyi sevdik.
